H5 Samenvatting

1 Lading en Spanning

Leerdoelen 5.1

5.1.1 Je kunt beschrijven hoe je een neutraal voorwerp van perspex of pvc elektrisch kunt laden.
5.1.2 Je kunt uitleggen hoe positieve lading en negatieve lading van elkaar zijn te onderscheiden.
5.1.3 Je kunt uitleggen welke rol elektronen spelen bij het laden en ontladen van een voorwerp.
5.1.4 Je kunt twee manieren beschrijven waarop een geladen voorwerp kan worden ontladen.

Een atoom

Alles om ons heen bestaat uit atomen, het papier bestaat uit cellen en die cellen zijn gemaakt van molleculen en de bouwstenen om molleculen te maken noem je een atoom. Atomen zijn het kleinste deeltje van alles. Elke atoom heeft 3 dingen:

1. Elektronen:

   Transclude of elektron

2. Protonen:

   Transclude of proton

3. Neutronen:

   Transclude of neutron

Positieve en Negatieve Lading

Door elektrische lading is er geen balans tussen positief en negatief. Hierdoor gaan ze het tegenovergestelde aantrekken dus positief trekt negatief aan en andersom. En negatieve deeltjes stoten andere negatieven deeltjes af.

Elektrisch Geladen

Voorwerpen kunnen elektrisch geladen worden. Ook wel statisch genoemd. Dat merk je doordat het andere voorwerpen aantrekt of als de twee voorwerpen met elkaar aanraken dat er een schok ontstaat. Maar waarom wordt iets elektrisch geladen?

Als je een doek om een buis wrijft kunnen er twee dingen gebeuren afhankelijk van de stoffen van de doek en buis:

1. De elektronen gaan van het doek naar de buis hierdoor is het doek positief geladen (weinig elektronen oftwel negatieve deeltjes). En de buis is dan negatief geladen.
2. Of de elektronengaan van de buis naar het doek. Hierdoor is het doek negatief geladen en de buis positief.

elektrisch geladen stoffen trekken daarom het tegenovergestelde lading aan. Dit zie je bijvoorbeeld als je een ballon wrijft een dan boven je hooft houdt gaan je haren richting de ballon. Dit is dus een soort magneet waarbij je haren de minpool is en het ballon de pluspool.

De elektronen gaan vanaf het ene voorwerp naar de andere.

Atoom ⇒ Andere soort atoom

Ook al veranderen de elektronen blijft het stof gemaakt uit dezelfde stof dit komt doordat de structuur van de moleculen het zelfde blijven.

Rekenen met lad eenheind van lading,

$1\text{ coulomb}=1\text{ ampeˋre in }1\text{ seconde}=6,2\ast 10^{18}\text{ elektronen}$Het hoeveelheid lading word bepaald door de stroomsterkte en tijd:

$I=\frac{Q}{t}$ $t=\frac{Q}{I}$ $Q=I\ast t$

Q=coulomb (C) I= in ampère (a) t= tijd in seconde

2 Weerstand

Leerdoelen 5.2

5.2.1 Je kunt uitleggen hoe je de weerstand van een draad of een andere component bepaalt.
5.2.2 Je kunt berekeningen maken met het verband tussen weerstand, spanning en stroomsterkte.
5.2.3 Je kunt het verschil uitleggen tussen een ohmse weerstand en een niet-ohmse weerstand.
5.2.4 Je kunt beschrijven hoe de weerstand van een NTC of LDR afhangt van andere grootheden.
5.2.5 Je kunt uitleggen hoe je op een regelbare weerstand de gewenste weerstand kunt instellen.

Weerstand

R (weerstand) is hoe hoeveel elektronen er tegelijkertijd door een draad kan stromen. Hoe hoger de R (weerstand) hoe minder deeltjes er tegelijkertijd doorheen stromen. De weerstand kan je berekenen door:

Ω(weerstand)

$R=\frac{U}{I}$ R=Weerstand(Ω) U=Volt(V) I=Ampere(A)

Weestand meet je in Ω (ohm)

Link to original

De wet van Ohm

De wet van van Ohm

De spanning over de draad en de stroomsterkte zijn recht evenredig.

X-as = U(V) Y-as = I(A) volt (v) en ampère (a) hebben een verband met elkaar hoe meer volt (v) hoe meer ampère (a) en andersom. Wordt de spanning 2x zo groot dan woordt de stroomsterkte ook 2x zo groot.

Hierdoor kan je

Ω(weerstand)

$R=\frac{U}{I}$ R=Weerstand(Ω) U=Volt(V) I=Ampere(A)

Weestand meet je in Ω (ohm)

Link to original

Omdat de U en I een verband met elkaar hebben. R noem je daarom een ohmse weerstand.

Link to original

Hoe hoger de tempratuur hoe hoger de weerstand. Een gloeilamp word tot wel 2500 graden. De R (weerstand) neemt daarbij flink toe.

Veranderlijke Weestanden

Als je weerstanden wilt hebben die veranderen als er iets gebeurt kan je de volgende 2 gebruiken:

1. NTC

   NTC

   Een NTC staat voor negatieve tempratuurcoëfficiënt als de tempratuur stijgt daalt de weerstand terwijl dat normaal andersom is.

   Link to original

2. LDR

   LDR

   LDR staat voor light dependent resistor de weerstand word lager als er licht op valt

   Link to original

3 Weerstanden en Schakelen

Serie Schakeling Wetten

I $I=I1=I2=...$ U $Utot=U1+U\mathrm{2...}$ R $Rtot=R1+R2+R\mathrm{3...}$

Parallel Schakeling Wetten

I $I=I1+I2+...$ U $Utot=U1=U2=U\mathrm{3...}$ R $Rtot=\frac{1}{R1}+\frac{1}{R2}+\frac{1}{R3}...$ Hierbij gebruik je 1/x op je rekenmachine dus R1⇒1/x + R2 ⇒ 1/x = ⇒ 1/x =answer